"Geen mens is zo aanwezig als de persoon die wordt gemist." 

Best bijzonder dat ik deze tekst nu weer tegenkwam. Juist op het moment dat ik gemis als een zachte streling langs mijn wang voelde. 

Ik was bezig met het avondeten. Deed de koelkast-koude stoofpeertjes over in een ander schaaltje. Pakte het op om... Tja, waarom eigenlijk? In een flits zag ik mijn moeder in onze oude keuken zo'n zelfde schaaltje op het zwarte kacheltje naast het fornuis zetten en hoorde: 'Dan kan de kou er alvast uittrekken...' Ach ja, heel even weer dat bekende golfje gemis.

Glimlachend zette ik het schaaltje weer neer, naast onze zwarte keramische kookplaat. Nog tijd genoeg om de kou eruit te krijgen. 

Nog tijd genoeg om herinneringen de revue te laten passeren terwijl ik verder ging met de voorbereiding van het avondeten, de dag voor haar geboortedag, vandaag 29 oktober, exact 95 jaar geleden.

 

Zomaar een bankje in the middle of bijna niets. Met mijn ogen open, zie ik de plek weer voor me. Achter het bankje zo’n boerderij waar ik ons eergisteren zie wonen. Voor, een weiland met rode klaprozen, witte margrietjes en blauwe korenbloemen; mijn favoriete combi. We kwamen het tegen in onze vakantieweek, het lijkt alweer zo lang geleden.

En, begrijp me goed hè, ik doe het helemaal zelf. Niemand anders is schuldig, als er al over schuld te praten valt, op het moment dat mijn leven in een sneltreinvaart schiet, een TGV was er trouwens niets bij deze week. Gelukkig zat ik dus zelf achter de pedalen en voordat mijn wagon dreigde te ontsporen, trapte ik behendig en goed overdacht op de rem. Zo 'n remweg waarvan je denkt, wauw, dat ging fijn. Trots op mezelf en op de rest van mijn medereizigers. Heerlijk, zo’n groepje mensen dat niet schroomt liefdevol hun mond open te doen, ik houd ervan. Want tja, soms lijkt iets te mooi om waar te zijn. En zei je moeder niet altijd dat het dan ook zo is Heleen? In ieder geval gaf ook zij altijd het advies goed op te letten en ogen en oren goed open te houden!

Bijna weekend, en volgend week mag best iets rustiger. Dus schoon ik mijn navigatiesysteem, vertraag en check uit, om mijn reis te vervolgen met het volste vertrouwen dat ik daar kom -of misschien al wel ben- waar ik moet zijn, in ieder geval op dit moment.

Ritme, rouw en rituelen

 

Alles heeft een ritme, het leven, de zee, de seizoenen. Zelfs rouw en verdriet hebben een bepaalde cadans. Het komt en gaat als golven. Niet dat ik alle wijsheid in pacht heb hoor, want ook ik moet het net als iedereen doen met de dingen ik zelf kan vinden. 

Zo kwam ooit Manu Kreize, psycholoog en rouwexpert op mijn pad. Nu ziet hij zichzelf helemaal niet zo, in tegendeel zelfs. "De echte experts zijn mensen die verdriet beleven en mij hun diepste gevoelens toevertrouwen... zij zijn mijn professoren." Hij schreef prachtige boeken en kan buitengewoon warm vertellen over rouw, of rouwarbeid zoals hij het noemt. Ook spreekt hij over 'verlies overleven' in plaats van 'verwerken'. "Een mens raakt het verdriet om een overleden dierbare nooit kwijt. En dat hoeft ook niet. Je hoeft de dode niet los te laten. Jullie relatie eindigt niet, ze verandert alleen van vorm. Wanneer je regelmatig herinneringen blijft ophalen, blijft diegene op een positieve manier leven in je hart..."

Zo is het ook voor mij. En dus haal ik vandaag extra herinneringen op aan mijn lieve moeder. Zestien jaar geleden besloot ze dapper dat ze haar tijd op aarde nuttig (genoeg) besteed had en ze vredig kon sterven. Nooit vergeet ik dan ook die prachtige glimlach die op dat moment op haar gezicht verscheen...

Dromen, durven, doen...

Het was op een zondag ergens eind 2023. Ineens was daar hét zaadje. Zo eentje die in je hoofd gaat zitten... en groeit. De maanden daarna droomden we verder; zullen we, durven we, is het iets voor ons?

Na ons prachtige Noorwegen-avontuur in 2023 besloten we al dat Zweden in 2024 onze volgende vakantiebestemming werd. Hoe, wat en waar precies wisten we nog niet. Een aantal ingrediënten wisten we wel. In ieder geval dichter bij de natuur én uit onze comfortzone (vooral die van mijn lief dan hè). Iets dus met ‘back to nature' of -basic. En zo liepen we die dag dan ook samen met onze buurtjes op de Nordic Days beurs. Al minstens twee keer passeerden we hun gezellig aangeklede tafel met schapenkleden, pruttelende koffiepot op een lichtje en merchandise met glamping, vuur én whisky... Tja... (zaadje😉) Maar ja, ze waren steeds in gesprek, en uiteraard wilden wij niet storen. Aan het einde van ons 'rondje beurs' twijfelden we, nog een poging doen of toch gewoon naar huis? (Maar ja, dat 'zaadje' hè...). 

Naja, en de rest is geschiedenis; een vakantie in Zweden met de eerste week de belevenis van kamperen in een glamping aan de Höga Kusten (inclusief composttoilet😜, buitendouche én fantastisch weer) en de tweede week in Dalarna in een stuga; ook fijn en weer een hele andere beleving.

Inmiddels weer een week thuis, lijken we enigszins te zijn geland. Niettemin komt iedere dag ons geweldige Zweden-avontuur wel een paar keer voorbij. Met name onze tijd bij Glamping Höga Kusten (klik op de link), waar mooie herinneringen gemaakt werden, we genoten van gepassioneerde verhalen, warmte, verbinding en bovenal de goede en liefdevolle verzorging door Nicole en Marco (klik op de link). Niets was te gek om ons verblijf aangenaam en onvergetelijk te maken. Op ons eigen tempo genoten we van de natuur, de rust en de eenvoudige dingen in het leven; een unieke ervaring waarbij – zoals zij het zelf omschrijven – “je wordt ondergedompeld in het ‘kneuterige’ leven van het hoge noorden.” Nou, ik kan je vertellen, helemaal niets kneuterigs aan en groot respect voor deze lieve mensen; zij volgden hun droom, hadden de durf en doen nu wat ze het liefste doen, met alle uitdagingen die daarbij horen.

De stilte

Oudejaarsdag, en ook dit jaar regent en waait het. Net als vorig jaar schalt de Top2000 door ons heerlijke huis. Volumeknop voluit, want ach ja, sommige nummers galm je nu eenmaal zo lekker mee als er toch niemand luistert.
En nee, ook dit jaar geen lange terug- of korte vooruitblik. Wel -zoals altijd- genoeg gedachtes die in mijn hoofd blijven dwarrelen.

December, misschien wel dé tijd om die eens goed op te ruimen. Zicht te krijgen op wat ik achterlaat in 2023 en meeneem naar 2024. Het heeft in ieder geval te maken met verbinding (of niet). Met gewoon eens wat vaker aan elkaar te vragen wat er is in plaats van in te vullen. Hulp durven te vragen en ook durven te geven. Vertrouwen hebben in … en niet alleen in die ander. Vaker de stilte te zoeken, die wat mij betreft af en toe best iets harder mag…

Vandaag, gisteren, altijd

 

Vandaag mis ik je niet meer
en ook niet minder

zoals gisteren hetzelfde was

Vandaag een dag als alle andere
en dus niet anders
zoals ook gisteren was

Vandaag mis ik je niet minder

en ook niet meer

omdat het gisteren was...

Vandaag mis ik jou net als altijd
en dus precies hetzelfde
zoals ook gisteren, jouw geboortedag ♡

Al het goede komt in drieën...

 

‘Hoe gaat het?’ Met een steelse blik kijkt ze de groep rond en zegt: ‘Goed hoor… vrolijk in de war hè’. Ze lacht, zoals ik haar vaker heb zien doen als het over haarzelf gaat. Toch kan zij als geen ander de buitenwereld vertellen hoe het is in haar binnenwereld; ze kreeg als jonge vrouw de diagnose Alzheimer. Eén van haar hartenkreten is: ‘Vooral normaal blijven doen. Je kunt ook vragen of ik hulp nodig heb.’ En vandaag neemt ze afscheid. Een laatste keer geeft ze haar mening in onze adviesraad voor mensen met dementie en hun mantelzorgers. Drinken we met elkaar eerst een ‘lekkere koffie’ en vertelt ze hoe het nu met haar gaat en wat het afscheid met haar doet. Een dubbel gevoel, voor ons allemaal. Een confrontatie met het nemen van moeilijke beslissingen. En wat doet ze dat stoer en dapper. Ze doet me denken aan mijn vriendin Trudie en aan al die moeilijke en mooie momenten die we samen beleefden. Hoe vaak we het hadden over wat als er een toekomst zonder dementie zou zijn. Ze wist dat zij dat niet meer mee zou maken. Ach, hoe graag had ik haar vandaag bij me gehad… We sluiten zoals altijd af met een heerlijke lunch, met voor haar een glas karnemelk met sinaasappelsap. Als ik vertel dat ze daardoor regelmatig over de tong gaat bij ons thuis, schaterlacht ze: ‘Laat ik toch nog iets achter hè…’  

Gisteren de Adviesraad. Vandaag Wereld Alzheimer Dag (daarover later meer) en zaterdag de Herinneringenrit 2023. Al het goede komt in drieën, zeggen we dan! Toch blijft mijn vinger even hangen boven mijn muis. Ik voel een lichte twijfel, al kan ik niet zo goed plaatsen waarom. Ik weet tenslotte waar ik het voor doe. Daar waar ik kan, probeer ook ik een bescheiden bijdrage te leveren aan een betere toekomst voor mensen met dementie en hun mantelzorgers; een beter leven mét en de hoop op een toekomst zonder dementie! Tja, ik ben hier nu eenmaal niet goed in; vragen! En dan ook nog om geld. Intussen maakt mijn hoofd ook overuren. Er hebben al veel lieve mensen gedoneerd, waar we super blij mee zijn! Kom op Leen, niet zo ingewikkeld, hoor ik mezelf hardop denken. Gewoon doen. Klik, en weg met dat bericht. Ooit zei een lief iemand tegen mij: ‘Beknot je vooral niet op je dromen!’ En dat doe ik dan dus ook niet. Want het is toch geweldig als zaterdag blijkt dat we ons streefbedrag hebben verdubbeld :-). En voel je vooral niet verplicht hè, doneren aan het goede doel omdat ik nu toevallig zo nodig samen met Letty als "Team-1-euro-en-een-beetje” de 40 km. ga fietsen voor Alzheimer Nederland. Maar gelukkig, ook ‘vragen staat vrij’, zei mijn lieve moedertje altijd!

En dus doe ik gewoon normaal en vraag ik om je hulp, steun, duwtje in de rug. Maak jij samen mét ons het verschil? Help je mee om de bewustwording over dementie te vergroten en het leven van mensen met dementie en hun naasten te verbeteren? Letty en ik -"Team-1-euro-en-een-beetje” - zijn super blij met elke kleine bijdrage. Want iedere euro is er één is en alle kleine beetjes helpen voor een toekomst zonder dementie… Dank je wel!