12... gewoon normaal

Dit zag ik vanochtend, toen ik de luxaflex open draaide van het keukenraam. Ik kon een glimlach niet onderdrukken en hoorde mezelf zachtjes fluisteren: 'dank je wel...' om me een seconde daarna te bedenken dat ik er toch echt een fotootje van moest maken.

Kijk ik zojuist uit mijn raam, zie ik prachtig avondrood tussen grillige donkere wolken. Hoor een zacht tikken van kleine regendruppels op het dak van de carport en vraag me af waar het onweer blijft. Ook realiseer ik me ineens hoe snel de dag weer voorbij gegleden is. Zo maar, alsof het de normaalste zaak van de wereld is. Dat is het natuurlijk ook. En aan de andere kant, wat is normaal hè? Twaalf jaar geleden was deze dag verre van normaal, althans, in mijn ogen...

Wel een dag als alle anderen, die dag waarop zij besloot dat het genoeg was. Ach ja, hoe kon het ook anders, ze had haar hele leven al haar eigen boontjes gedopt en ook deze beslissing nam ze dus gewoon in haar eentje, nog geen twaalf uur nadat ik haar aan de telefoon had gehad. De normaalste zaak van wereld...ze had het altijd al zo gedaan. Schiet me nu ineens te binnen dat het daarom misschien ook wel is dat ik daar soms een beetje last van hebt of zo. Dat machteloze gevoel nergens meer invloed op te hebben als je niet wordt meegenomen in beslissingen. Voor het blok gezet wordt, ook al is het vanuit een liefdevolle intentie, zo verdraaide definitief...

Tja, ze deed nu eenmaal de dingen graag op geheel eigen wijze. Stoer, dapper en soms rete eigenwijs!

Twaalf jaar alweer, als de dag van gisteren, ik blijf het zeggen. En er gaat nog steeds geen dag voorbij dat ze er wel even is. Zo ook vandaag als ik later in de middag ineens een heel klein blauw vlindertjes rond zie fladderen... ook maar eentje hè!

Afijn, een dag als alle anderen, misschien alleen een beetje warmer dan normaal. Maar ja, wat is normaal hè?

Het is gemakkelijk haar voor de geest te halen, zoals ze vaak voor me stond en zei wat ze te zeggen had als ze ergens iets van vond. Zo ook waarschijnlijk van deze tijd, daar had ze vast en zeker haar mening over. Ik hoor het haar zeggen: 'Ach kienders, doe maar gewoon normaal, dan doe je echt al gek genoeg.' En ik kan een glimlach niet onderdrukken...

De werkelijkheid...

Soms is de verleiding best groot, om een beetje te gaan somberen of zo. En zo ben ik helemaal niet, 'die tijd heb ik wel gehad' zal ik maar zeggen. Afijn, misschien ken je het ook wel, je bent gelukkig, misschien bij vlagen wel héél, en dan ineens slaat een blues toe waar je geen verweer tegen hebt (zoals Martin Bril ooit schreef). Wat kon hij het toch altijd prachtig verwoorden... ik mis die verhaaltjes van hem best, oog voor detail, ontroerend de dagelijkse dingen beschrijven. Van de week schoot het me ineens te binnen, hoe zou hij in deze tijd hebben geschreven. Zou het hem juist in deze tijd ook zijn overkomen, die blues, waar je dan net even niet het juist antwoord op hebt. Maar ja, je schiet er allemaal niks mee op hè. Mijn moeder zou zeggen: 'Klaar met dat gesip, je hebt er alleen jezelf maar mee...'

… schreef ik in de maand mei en kwam niet verder om de een of andere vage reden. Geen idee waar het in zit, aan ligt, maar soms is het er simpelweg niet of zo. Misschien ook wel gewoon moe van alles. En nee, ik ga 'het' woord niet noemen, want iedereen weet toch wel waar ik het over heb. Daarbij, er is al zo ontzettend veel over geschreven dat die paar regels van mij echt niet gaan bijdragen aan nieuwe of opzienbarende inzichten, hoewel...

Ik omarm de werkelijkheid, heb ik al even geleden besloten en gebruik vooral mijn gezonde verstand. Volgens mij schiet ik daar het meeste mee op. Een beetje meebewegen op de golven en de wind en kijken waar ik uitkom; op de rest heb ik immers toch geen invloed. Zo ook niet op de maand die voor me ligt, eentje vol met herinneringen... de afgelopen dagen heb ik er al een paar opgepoetst, die anders leken te vervagen. En ach, eigenlijk weet ik ook dat dat helemaal niet kan.

Juni... we gaan het zien, we gaan het meemaken en we gaan er in ieder geval ook van genieten!

Wees wijs...

Op zich heb ik niet zo veel met Koningsdag, eigenlijk al jaren niet. Ik ga niet gehuld in het oranje, laat al menig jaar de koningsnacht aan me voorbij gaan en je zult me ook zeker niet zien toosten met een glas oranjebitter in de hand.

En toch, heel raar, leek het wel alsof ik de afgelopen dagen ergens behoefte had aan onze driekleur en de kleur oranje in huis. En zo geschiedde; haalde ik zaterdag 2 bossen tulpen in huis -oranje- en werden er zaterdagavond samen met nog wat andere lekkernijen ook een slinger vlaggetjes -oranje- een Nederlandse vlag én natuurlijk tompoucen -uiteraard oranje- bezorgd. Dit alles in het kader van de boodschap dit jaar toch echt thuis Koningsdag te vieren. 
De tompoezen verdwenen in de koelkast en het vlaggenmateriaal verstopte ik op een niet te vinden plek voor mijn lief; blijft toch leuk iemand verrassen...

En nee, ik heb om klokslag 10 uur niet in de deuropening het Wilhelmus meegezongen, dat zing ik normaal gesproken ook niet op Willem z'n verjaardag. Wat ik wel heb gedaan is vanochtend toen mijn lief nog op 1 oor lag de kamer iets opgeleukt; slinger vlaggetjes aan het plafond, de vlag voor het raam en de buren om 09.50 uur geappt dat er een verrassing op ons 'doorgeeftafeltje' onder carport voor ze stond...(toevallig wist ik dat het ze niet was gelukt tompoezen te scooren voor vandaag). 

Onbetaalbaar, klein geluk, zowel de glimlach bij de buurvrouw bij het zien van de 2 oranje tompoucen als de twinkeling in de ogen van mijn lief toen hij net voor tienen beneden kwam: 'Ik had helemaal niet het gevoel, maar nu wordt het toch nog een hele gezellige, echte Koningsdag...' En die wens ik iedereen!

En heus lieve mensen... het is echt niet zo moeilijk als het lijkt, het is eigenlijk best heel simpel...

Niets gekker dan ...

‘Niets gekker dan de werkelijkheid Heleen…’ Ik staar naar zijn woorden. Een lieve vrijwilliger die reageert op het besluit om de contacten voor de maatjes dementie te beperken tot telefonische. Niet meer wandelen, niet meer mee naar Jeu de Boules, voor zover dat nog mogelijk was, geen koffiemomenten of fijne break meer voor mantelzorger. Het is een bericht van alweer een paar weken geleden en inmiddels weet ik dat er aan zijn woorden helemaal niets gelogen is.

De afgelopen tijd gaan mijn gedachten dan ook regelmatig van links naar rechts van boven naar beneden, en alles daar tussenin. Dagelijks zie en hoor ik vragen voorbij komen waar ook ik geen antwoord op heb, zoals: Is het middel wellicht erger dan de kwaal? Ik weet het echt niet... Ethische kwesties en duivelse dilemma’s komen langs. Zo las ik vandaag een stuk van Chantal Beks, bestuurder van een ouderenorganisatie. Met het risico verkeerd begrepen te worden, schrijft ze dat in hun huizen veel mensen wonen waarvoor het leven al een groot stuk voorbij is. Niet dat ze per se dood willen, maar wel in veel gevallen ‘kwaliteit van leven’ prevaleert boven ‘extra tijd.’ Ofwel, zoals een dame met Alzheimer heel treffend sprak: “Ik zie eigenlijk mijn kinderen liever wel, met risico op besmetting, dan dat ik ze niet meer zie. Straks ga ik alleen dood.” Daar past geen schuldvraag, enkel stille compassie…

Zo maar één van de velen dingen die me iedere dag wel aan het denken zet. Ik realiseer me des te meer hoe de, ook mijn wereld in korte tijd is veranderd. En ja, ik ben meer dan blij en dankbaar met de dingen die ik nog wel kan, zoals mijn ochtendwandeling; zo vanzelfsprekend altijd en nu ineens helemaal niet meer. Misschien heb ik daarom ook wel het gevoel dat ik met terugwerkende kracht nog meer blij had moeten zijn met al die vanzelfsprekendheden, een soort van opnieuw waarderen van de normale dingen in het leven, zoals het gewoon op bezoek gaan bij elkaar als je daar zin in hebt. Gezellige borrel met de buren in de achtertuin, etentje met lieve vrienden, je (bonus)kind een dikke pakkerd geven op zijn verjaardag… Ja ik weet het, klinkt een beetje als… en ik kan er nog niet aan wennen geloof ik. Misschien wel nooit helemaal, aan het nieuwe normaal. De vraag is ook: Hebben we een keus? Tja, dat vraag ik dan… degene die altijd roept: Je hebt altijd een keuze… Ik laat het antwoord voor nu even in het midden... niets gekker dan de werkelijkheid, toch? Maar goed, het is wel de werkelijkheid die ik oprecht best behoorlijk gek vind intussen. 

Tja, misschien is die gekke werkelijkheid wel het nieuwe normaal... wie zal het zeggen... 

Soms kom je iets tegen...

soms kom je iets tegen, dat je raakt, dat je ergens bewaart en na een tijdje ineens weer tegenkomt...

De zon schijnt niet op ons, maar in ons

de rivieren stromen niet langs, maar door ons

De bomen wiegen en de bloemen bloeien

in ons lichaam en onze ziel

En ieder lied van de vogel, 

van de wind en de wilde storm,

van de rots uit de buik van de berg, 

is ons eigen lied

en zingt van liefde…. 

(John Muir, Natuurparken)

en toen ik de foto vanochtend nam, om 06.30 uur, wist ik dat natuurlijk niet. Ach ja... soms kom je gewoon weer iets tegen, dat past of zo...

Nooit gedacht...

Maar de lente wist het niet 

en de bloemen bleven bloeien en de zon scheen...

de eerste mooie lentedag sinds lange tijd brak aan

en de zwaluwen kwamen terug

en de lucht werd roze en blauw

het werd later donker en 's ochtends kwam het licht vroeg door de ramen...

Het is lente.
Nooit gedacht dat juist dit jaargetijde dit keer zo bijzonder zou zijn. Aan de voet van een blauwe druifje vond ik gisteren een heel klein lieveheersbeestje. Alsof ze even hallo kwam zeggen. Zo lekker om gewoon even met blote handen in de aarde te wroeten. Ongegeneerd onkruid trekken, alsof er niets aan de hand is. En terwijl ik dat deed, moest ik denken aan één van die mooie teksten die ik deze week zag verschijnen op social media: 'Maar de lente wist het niet...'

Gelukkig niet, dacht ik. Want wat een cadeau dat de lente in al haar uniekheid ontwaakt. Zoals vanochtend en ik weer wakker werd gemaakt door het mooiste lenteconcert van roodborstjes, merels, winterkoninkjes. Zag dat de zon speelde met haar lichtstralen door de bomen. De knoppen van de bos tulpen op tafel, die mijn lief gisteren kreeg van zijn werkgever met 'dank voor je inzet in deze pittige tijd #poweroftogheter', weer wat verder uit waren gekomen... En tegelijkertijd dacht ik aan de vele levens die op z'n kop staan in en door deze bizarre tijd. 

Nooit gedacht dat er besluiten zouden worden genomen die mijn hart breken als ik ze hoor. Zorginstellingen dicht, ik werd er bijna misselijk van. En ja, ik begrijp de maatregelen, en soms ook simpelweg helemaal níet. En dus helemaal nooit gedacht dat ik het ooit zou zeggen hoe oprecht blij ik ben dat mijn lieve vriendin en mijn moeder er niet meer zijn. Hoe fijn het is dat zij en nog een aantal andere lieverds al tijden geleden werden 'opgenomen in de plooien der eeuwigheid.' Mijn lief las deze zin gisteren in de krant en ik vond hem zo mooi. Hij voelde een soort van 'veilig, warmte, liefdevol, samen...' Ach ja, soms word ik ineens ontroerd door de kleinste zinnen of dingen, zo maar. De hele week hoor ik al haar stem in mijn hoofd: 'Ach lieve kiend, je paadje is echt wel uitgestippeld, als het je tijd is, ga je toch wel... maar gebruik wel je gewone verstand want dat heb je ook van onze lieve Heer gekregen...' En of ik dat doe, zo goed als mogelijk, ondanks dat ook ik me zorgen maak, gezond wil blijven, wil zorgen voor de degenen die me lief zijn, net als al die anderen. 

Keer op keer word ik geraakt door al het mooie en creatieve wat deze week ontstond. Aan de andere kant ben ik eveneens gefascineerd door hoe eenieder er op zijn of haar geheel eigen wijze mee omgaat. En ja, natuurlijk snap ook ik helemaal niets van hamsteren, volle treinen, stranden en drukte in de supermarkt. Maar heel eerlijk, weten we dit niet al eeuwen, dat luisteren, echt luisteren misschien wel een van de moeilijkste dingen is in het leven...? Blijkbaar is het nu eenmaal erg lastig adviezen op te volgen over iets wat we nog nooit bij de hand hebben gehad. Waarom zou je? Mogelijk (of hopelijk) heb je nog nooit verdriet en machteloosheid hoeven te voelen vanwege een dreigend verlies van een dierbare. Klopt het misschien ook wel wat er gezegd wordt. Moet je het eerst van dichtbij meemaken om te beseffen dat het minste wat je kunt doen toch echt is: luisteren en de adviezen ter harte nemen, uit elkaars buurt blijven! En ik gun het overigens niemand, dat dát nodig is om je te laten luisteren. Ik heb het nooit gedacht...

En dus hoop, bid en wens ik dat we opmerkzaam zijn en blijven. Ruimte creëren (letterlijk) voor elkaar en voor wat een ieder van ons heeft te doen nu. En toch te blijven kijken en luisteren naar al het mooie dat verschijnt, iedere dag weer...

En toen kwam de zomer...
Irene Vella

en omdat ik het te mooi vind om niet te delen,

hieronder de volledig tekst
(met als achtergrond foto's van de afgelopen week... de lente).

Waardeloos verus waardevol

Deze foto maakte ik al even geleden, ergens in februari. Er gebeurde best veel in korte tijd; donkere wolken trokken het land in, letterlijk en figuurlijk, waardeloos nieuws volgde elkaar in rap tempo op. Zo maar ineens enorme donkerte in levens van lieve mensen die me aan het hart gaan. En ja, ik weet het, niets nieuws onder de zon. Het leven gebeurt (je), terwijl jij andere plannen maakt... Verdriet en verlies staan nu eenmaal op de hoek in ieders leven. Die wetenschap maakt het alleen net niet minder waardeloos.

En uiteraard gebeurde in diezelfde periode ook mooie dingen. Had ik ontmoetingen met van die hele bijzondere mensen. Je kent ze misschien wel, zij die het verschil weten te maken in het leven van anderen. Het zijn -zoals ik vanochtend Luc Hessel met zo'n mooi zacht Vlaams accent hoorde zeggen- 'tochtgenoten' op iemands levenspad. Ik vond het wel een prachtige omschrijving. Tochtgenoten die helpen met te leven met vragen waarop geen antwoorden zijn, samen worstelen, samen zoeken, samen hopen... 

Alles bij elkaar genomen en kort terugblikkend naar de afgelopen maand maakte het voor mij in ieder geval het schrijven even niet haalbaar. Toch ging ik er regelmatig voor zitten. Deed mijn mooie zoutlamp aan, zocht een geurend kaarsje en tikte een stukje... en wiste het weer. Gedachten vlogen en vliegen nog steeds alle kanten op. En dus doe ik mijn best en bouw ik hier en daar momenten van stilte in. Zet een zacht muziekje op, mediteer eens wat, wandel op de dijk, ga spontaan uitwaaien met mijn lief bij een vriendin en haar nieuwe liefde op Terschelling, eten een oestertje op het wad, vier mijn verjaardag, lunch, lach en praat uitgebreid bij met lieve vrienden waar het lijntje ook al meer dan 25 jaar bestaat, bezoek met mijn lief Lazarus in De La Mar en eet vooraf de lekkerste spareribs in een sinds zijn mensenheugenis bestaand eetcafé, komen vrienden eten, kookt mijn lief en hebben we het over van alles en meer van die dingen die een waardevol onderdeel zijn van mijn leven, waar ik intens dankbaar voor ben. 

En zoals vaak op zondag spit ik onze 2 kranten door. Lees ik een verhaal waar de kernvraag is: 'Wat is de zin van ons leven? Het was een wedstrijd waarvan de 3 beste verhalen gepubliceerd zijn. In de hekkensluiter 'Scharrelen als levensweg' geeft de schrijver aan dat wat hem betreft die vraag ongemak oproept, zowel interessant als ontregelend is, want niemand kan een universeel antwoord geven. En, als we dat onderkennen, we juist vrijheid crëren, ruimte om niet te weten, ons niet vast te klampen etc. Dan gaan we 'scharrelen'...
Zijn verhaal doet me denken aan het gedichtje 'Lanterfanten' dat ik ooit kreeg van een lieve vriendin. Voor mij zit dat scharrelen in eenzelfde categorie. Zo ook als ik in de laatste alinea de vraag lees of scharrelen helpt in de omgang met de dood. Hierop antwoord de schrijver dat hij als kind bang was voor de dood, het oneindige niets en er nu meer om kan lachen. 'Laten we zo hard lachen dat we de deurbel niet horen als de dood op de stoep staat. Misschien is dat ook wel het probleem van de vraag naar de zin van het leven: zij ontbeert humor!'

Met dat ik dit lees, denk ik terug aan de afgelopen week. Het is en blijft waardeloos versus waardevol; waardeloos nieuws tegenover waardevolle momenten. Gelukkig waren ze er in weer hele bijzondere ontmoetingen. De meest mooie en verrassende gesprekken, verhalen uit de oude doos van ruim 25 jaar geleden waar we, terwijl de dood op de stoep stond, samen nog kostelijk om hebben kunnen gelachen...