In de stilte...

 

Eeuwigheidszondag. 
Heel eerlijk? Ik had er tot de dag van vandaag nog nooit van gehoord. Niet dat dát maatgevend is, want ik mag dan misschien opgevoed zijn vanuit een Nederlands hervormd-principe, een echte kerkganger ben ik nooit geweest. Ik heb dan ook geloof ik niet zo heel veel met de kerkse rituelen. En als deze zondag dan ook iets meer dan een halve eeuw geleden al bestond, heb ik het in ieder geval niet bewust meegekregen. 

Misschien toch een beetje jammer, bedacht ik me vanochtend, nadat ik me met mijn eerste kop koffie op de bank nestelde en in alle stilte keek naar het programma 'De Verwondering' met Annemieke Schrijver. Het programma waarin "zij haar gasten meeneemt de stilte van de zondag in, om met hen, weg van de waan van de dag, toevlucht te zoeken bij inspirerende woorden en met hen te praten over hun inspiratie en alledaagse spiritualiteit". Gast deze keer is Hans Stolp, pastor en specialist op het gebied van het esoterisch christendom.

Hij praat onder andere over hoe wij kunnen omgaan met sterven en dood; verloor zelf december vorig jaar zijn geliefde Harm. Iets maakt dat ik geïntrigeerd blijf luisteren (het lijkt wel een thema de afgelopen weken...) en hier en daar flarden opschrijf in mijn kleine notebook dat naast me op de bank ligt. Zo maakt hij de mooie vergelijking dat je sterven kunt vergelijken met het varen van een schip voorbij de horizon; vanaf het strand zie je hem meer, maar hij is er nog wel. Hij spreekt over verbinding, energie, transformatie en stilte. Wat me raakt is wat hij vertelt over verbinding maken met de geestelijke wereld. Want, net zoals wij nog steeds van onze gestorvenen houden, houden zij ook nog steeds van ons én willen ook zij contact, de liefde verdwijnt namelijk niet! En zo beschrijft hij heel mooi wat je kunt doen om die verbinding te maken, en dat dat helemaal niet zo moeilijk is als we soms denken. 

'Voor je gaat slapen, oefen in dankbaarheid. Kijk voorbij je eigen pijn naar de geschenken die hebt gekregen van je gestorven dierbaren.' Aan het eind van iedere dag draagt hij zelf ook zijn dankbaarheid op aan zijn gestorven geliefde en put daar troost uit. 'En dan kan het ook zomaar gebeuren dat je geliefde op wonderlijke wijze dichterbij komt... let daarna maar eens op je dromen.' zie ik hem met stralende ogen zeggen. Ik glimlach en zie dat ook Annemieke direct snapt wat hij bedoelt...

'Alles wat er moet zijn, ligt in de stilte besloten.' En misschien heeft hij wel gelijk, bedenk ik me na deze prachtige uitzending. In de stilte van deze zondag, eeuwigheidszondag, waarop wij - om met de mooie afsluitende woorden van Annemieke te spreken - 'mogen zorgen voor onze gestorvenen'... al kan dat wat mij betreft ook in de stilte van iedere dag!

De eerste keer...

Het was druk toen we het zaaltje binnen liepen. Mensen worden welkom geheten, handen worden geschud, zo ook die van ons. Er wordt verrast gereageerd als we vertellen dat we uit Leusden komen. 'Wat leuk zeg! Als jullie koffie of iets anders te drinken willen... om het hoekje... pak gerust.' Even later staren Anne en ik, koffie en een koekje in de hand, de ruimte in, op zoek naar een plekje en bekenden. Ik zie ze niet. 

De voorste paar rijen zijn gevuld met ouderen; het grijs is goed vertegenwoordigd. 'Zullen we hier gaan zitten?', vraagt Anne. Ze wijst naar een tafel en wat stoelen op de achterste rij. Ik knik, altijd fijn, die laatste rij met niemand achter je. Dat gevoel duurt maar kort. In een mum van tijd staan er achter ons ook weer nieuwe rijen stoelen met wat tafels, waar verrassend genoeg geen grijs meer te vinden is. Later blijken dit professionals en vrijwilligers te zijn, net als wij; voor ons is het de eerste keer bij een avond van het Alzheimercafé. 

Het thema is 'Verdriet is een werkwoord'. Gastspreker is Margriet van der Kooi, geestelijk verzorger en predikante. Anne, nog niet zo lang vrijwilliger bij Lariks, en ik, vanuit mijn rol als vrijwillig coördinator, hadden kort geleden besloten hier samen naar te toe te gaan. Niemand heeft immers gestudeerd voor verdriet of rouwen om het verlies van een geliefde, je baan, je gezondheid. En toch krijgen we er allemaal mee te maken, ook als vrijwilliger van het maatjesproject voor mensen met geheugenproblemen. 

'Soms hoor je mensen zeggen dat rouwen een weg is die je moet afleggen. Al lijkt het vaak meer op een doolhof of een wenteltrap waarop je steeds in hetzelfde kringetje ronddraait, steeds weer langs dezelfde pijnlijke plek komt. Belangrijk is dan dat je goede 'reisgenoten' hebt, die in plaats van te oordelen dat het nu wel weer eens tijd is om verder te gaan met je leven, vragen: 'Vertel eens...'. Die voor je bidden, of je nu wel of niet geloofd. Verdriet is een onbekend land en het verhaal mag verteld worden.' Gebiologeerd luisteren we naar wat Margriet vertelt. Af en toe moeten we ook glimlachen omdat de avond lang niet zo interactief verloopt als ze bedacht of misschien wel gehoopt had. Woorden als 'smartelijk' en 'goedheid' vullen de ruimte. Tja, ze houdt zich nu eenmaal vast aan de Grote Verhalen uit de christelijke traditie die al eeuwenlang richting wijzen, al geven ze zeker geen genoeg antwoord op alle vragen die er zijn over verdriet.

Na de pauze -met een drankje en een kaasstengel- gaat ze verder met een mooi verhaal over engelen en geloof, hoop en liefde van Charles Péguy; een prachtige metafoor. 'Het beeld van de Hoop die als klein meisje tussen haar twee grote zussen Liefde en Geloof loopt met hun ruisende rokken. Het lijkt wel alsof zij zich laat voorttrekken. Maar als je goed kijkt, zie je dat het andersom is; zij is het die de grote zussen vooruit helpt. Zij, het kleine meisje Hoop. Ze ritselt in het uniform van een jonge verpleegkundige die op een wintermorgen een klein boeketje blauwe krokusjes meebracht voor een patiënte voor wie ze zorgde. Misschien zag je wel dat ze geweest was in de ogen van je moeder in haar laatste levensdagen of rook je haar toen je de keuken van je vriendin binnenkwam en zag dat ze na maanden apathie na het verlies van haar vader, weer pannenkoeken bakte met haar gezin, de vrolijke gezichten van de kinderen.' De zaal is muisstil...

En ineens klinkt door de ruimte een stem van een oude dame op de eerste rij. 'Ik heb haar gezien Margriet, die engel, het kleine meisje Hoop.' Ze begint te vertellen over haar man die al jaren dement is en in een verpleegtehuis ver uit de buurt woont. Ze woont zelf naast een verpleegtehuis hier in het dorp en zou zo graag willen dat hij daar kwam wonen. Maar ja, ze kreeg het gewoon niet geregeld, ze wist niet hoe. Tot ze een paar maanden geleden naar het Wmo-loket ging en een onbekende dame zo maar met haar een praatje maakte. 'Of ik al een casemanager had?', vroeg ze. 'Want ze kunnen niet alles oplossen, maar wel veel voor u regelen en ik denk dat dát belangrijk voor u is... En inmiddels woont hij weer naast me, weet u, en ben ik vorige week teruggegaan naar dat Wmo-loket, om haar te bedanken, mijn engel, mijn eigen kleine meisje Hoop... en ik ben niet eens gelovig.'

Ontroerd kijken Anne en ik kijken elkaar aan en we weten het zeker. Dit was de eerste maar zeker niet laatste keer!

Er was eens...

Lang geleden
Het was best fris, herfst ook, met een temperatuur tussen de 7,2 °C en 12,8 °C, gemiddeld 9,5 °C. Eigenlijk net een beetje als vandaag. Hoewel, toen hadden ze 32,2 mm neerslag en wij hadden vannacht de eerste nachtvorst. Er was 0,8 uur zonneschijn (8%). De gemiddelde windsnelheid was 4 Bft (matige wind) en kwam overheersend uit het zuid-westen.

Populaire meisjes voornamen waren: Maria, Johanna, Anna, Cornelia, Hendrika (grappig, want als kind wilde ik altijd graag zo heten), Wilhelmina, Elisabeth, Catharina, Adriana, Jacoba, Petronella, Geertruida, Margaretha, Aaltje en Helena, de naam die jij 37 jaar later aan mij zou geven...

Koningin Wilhelmina was vorstin van Nederland en het kabinet Ruys de Beerenbrouck was beëdigd met als eerste minister jonkheer mr. Ch.J.M. Ruys de Beerenbrouck (RKSP).
De Oscars werden voor de eerste keer uitgereikt en in het Groninger Oldambt kwam een einde aan de staking van landarbeiders; met 5000 deelnemers de grootste staking in de agrarische sector toen. Negentig jaar later is het aantal deelnemers verdubbeld en neemt de boer de tractor mee. 
Nederland telde zo'n 7,7 miljoen inwoners en op dit moment zijn we met z'n 17.389645-en... als ik uitgetikt ben waarschijnlijk met nog een aantal meer, waarvan ik er eentje ben en jij al even niet meer...

Dinsdag 29 oktober 1929, mijn moeders geboortedag. Blanco, onwetend nog van alle details. Ik wist ze overigens ook niet, maar kon dus niet nalaten in de lach te schieten bij het lezen van de populaire meisjesnamen in die tijd.

Vandaag
Zoveel details schieten in gedachten voorbij. Onbenulligheden misschien wel, die er soms niet (meer allemaal) toe doen, maar regelmatig nog zo van waarde zijn. Details van haar, mijn lieve moeder, waarvan ik de meesten gelukkig nog helder op mijn netvlies heb. Anderen daarentegen vervagen en vandaag de dag moet ik zelfs af en toe iets dieper graven naar het juist plaatje. 

Bijna dagelijks denk ik nog aan haar. Wekelijks komt ze nog zeker hier en daar ter sprake. En, zo af en toe, op een mooie herfstdag als vandaag, probeer ik me wel eens voor te stellen hoe ze eruit zou hebben gezien als charmante, kranige oude dame van negentig jaar...

Gek hè, of toch normaal...

Weet je, soms weet ik simpelweg niet wat ik moet schrijven, of waar ik moet beginnen. Hoe ik, alles wat ik zoal meemaak - en dat is best nog wel een beetje - moet ordenen tot een enigszins logisch verhaal. Dat het ook nog een beetje te lezen is en zo. En zo vliegt er dus gewoon bijna een maand voorbij. Ach, misschien was ik wel gewoon te druk van alles en nog wat, zoals zo vaak. Want, eerlijk is eerlijk, er waren zo hier en daar nogal wat energieslurpers de afgelopen weken. Maar, gelukkig ook heel veel mooie dingen gezien en meegemaakt. Maakt wel, alles bij elkaar optellende, dat ik het heerlijk vind dit weekend even in de niets-doen-stand te staan. Ook wel even een soort van verstandig, want helemaal fit ben ik niet, maar dat terzijde.

Op tafel flikkert zachtjes een kaarsje en door kamer klinkt de geweldige blues van Beth Hart en Joe Bonamassa. Ik neem een slokje rode port en bedenk me dat er van die dagen zijn, zoals vandaag, en beelden die bij die dagen horen, die ik waarschijnlijk nooit meer vergeet. Maar, op het moment dat die gedachte mijn denken doorkruist, bedenk ik me dan ook weer dat je daar natuurlijk nooit zekerheid over hebt. Ik niet, niemand niet. En gelukkig maar, toch? Gelukkig weten we nu niet wat we over een jaar nog weten. Gek eigenlijk, of misschien toch wel heel normaal...

En dus schrijf ik vandaag, als deze dag bijna ten einde is, gewoon wat mijn vingers tikken. Zonder enig doel, zonder thema, zonder onderliggende boodschap, zonder voorbedachte rade, zonder iets... Terwijl ik eigenlijk best een mooi gedicht had willen schrijven. Je weet wel, zo eentje die beweegt als op de golven. Meegaat met de flow, een ritme niet te missen, met mooie woorden, die een ieder raakt, juist omdat een iedere ze herkent, op zo'n dag als vandaag... 

En een andere keer zal ik weer schrijven over hoe mooi en fijn het was in Denemarken. Over de stilte, het meertje, de zonsopkomst en over die ene picknicktafel en het te kneuterige huisje. Ook zal ik dan waarschijnlijk weer schrijven over die mooie mensen die ik de afgelopen periode heb ontmoet en de gave dingen die ik leer van mensen die misschien wel een beetje gek zijn. Ach ja, wat is gek, wat is normaal? Best boeiend hoor als je je daarin gaat verdiepen en over na gaat denken. Bezig zijn met de dingen in het leven waar het echt om gaat. Gewoon je camerastandpunt een beetje verder uitzoomen dan je gewend bent (bron: Danielle Braun) dan kijk je met nieuwe ogen naar jezelf en je omgeving. Als je dat steeds opnieuw doet en jezelf leert je oordeel uit te stellen, wordt gek opeens normaal en normaal gek... En weet je, dan hoef je ook niet meer alles zo nodig te begrijpen, zoals ik altijd zo graag wil. Terwijl ik weet dat ik het toch niet kan, gek hè, of misschien toch ook wel heel normaal.

Net zo gek als normaal dat juist vandaag als ik de straat uit rijd, er voor het eerst een eekhoorntje voor mijn auto schiet, het nummer With a little help from my friends van Joe Cocker op de radio speelt en ik een roodborstje in de heg zie zitten als ik thuiskom...

Gewoon dan maar even toch dat liedje; wat hebben er op staan te swingen in 2007, het laatste concert waar we samen zijn geweest. Ik zie nog zo haar mager geworden handen het ritme mee tikken vorig jaar als ik dit nummer (klik hier) opzette omdat de dag haar even zwaar viel, ze verdrietig was, of me boos aankeek als ik moest bekennen dat ik haar echt niet verstond, en dat ook ik daarvan baalde en zo goed snapte dat het voor haar nog zoveel moeilijker was... om daarna het refrein feilloos mee te bleren, op haar manier, met die onmiskenbare twinkel in haar ogen, alsof ze zeggen wilde: 'Ja maar die ken ik nog wel'...

Gek hè, of misschien gewoon wel heel normaal, hoe je ineens iemand zo kunt missen en dat ook een jaar zo ongelooflijk snel voorbij kan gaat...

Pech- of Geluksvogel...

Eigenlijk had ik dit blog al een soort van geschreven, een week of wat geleden. Ik beschreef hoe ik mijn stoel voor het zwembad zette, mijn benen tegelijk over de rand zwierde, ze voorzichtig in het inmiddels redelijk afgekoelde water liet bungelen, mijn stoel naar standje 'lig' verplaatste en daarna alleen nog maar naar de lucht staarde. Wat een pech, dacht ik, waarschijnlijk voor het laatst, de zomer weer gevlogen... Even later bedacht ik me wat voor onzin die gedachte eigenlijk was, ik genoot nota bene met volle teugen. Want, wat is er nou mooier dan liggend in een stoel (of op je rug in een grasveld) alleen maar kijken naar wat de wolken doen? Ondertussen zijn we een paar weken verder en kan ik daar trouwens best nog wel wat dingen aan toevoegen. Wat overigens niet wil zeggen dat ik de afgelopen tijd geen baal- en/of pechmomenten heb beleefd. Integendeel zelfs. De laatste paar weken echter kom ik op de een of ander manier steeds in aanraking met het thema 'geluk', of 'pech'. Tja, 't is ook maar net hoe je het bekijkt of naar de dingen kijkt hè. Althans, is mijn bescheiden mening. En, ik ben gelukkig niet de enige. Richard Wiseman van de Hertfordshire University concludeerde na een uitgebreid wetenschappelijk onderzoek onder 400 mensen dat geluk uiteindelijk draait om je eigen gedachte en houding. Hij stelt dat het voor iedereen mogelijk is om gelukkiger te worden en pech te vermijden. Tien jaar lang volgde hij mensen met vragenlijsten, dagboeken en intelligentietests. Als je nieuwsgierig bent naar de conclusies zou ik zeker even googelen...

'Gelukkig is hij die gelooft het te zijn', de Romeinen zeiden het al 2000 jaar geleden. Mensen die geluk ervaren, dénken ook op een manier die ze gelukkig maakt. Ik geloof daar in, en ook in het feit dat delen in/van je geluk bijdraagt aan dat geluk. In ieder geval kan ik nog wel een paar andere dingen benoemen die deze theorie voor mij laat werken.

Zo had ik namelijk heel makkelijk kunnen denken dat een paar dagen vrij eigenlijk nogal een beetje weinig is. Zeker als je ook nog eens 800 km moet gaan rijden. En, dat dan een onwijs gaaf 25-jarig trouwfeest vieren met een paar lieve neven en nichten, en nog 'een paar' andere lieve mensen, inclusief verrassingsbusreis, watertaxi, een coole dj en subliem eten en drinken op een te gekke locatie, met te gekke lieve mensen, of had ik dat al gezegd, eigenlijk net niet helemaal lekker uitkomt ... als je dus de volgende dag die 800 km gaat rijden. Dat 's ochtends wakker worden op de plek van bestemming met regen die tegen de ramen klettert en windkracht storm, terwijl je zit te wachten op die prachtige zonsopkomst, zoals beschreven in alle reviews, best een beetje pech hebben is, toch? Maar ja, ik kan het ook niet denken hè...

Het was namelijk meer dan te gek dit trouwfeest te kunnen en mogen vieren met elkaar. Buiten het al eerder genoemde, hebben we ontzettend gelachen, lekker gedanst, hadden we een hotelletje in de buurt, werkte de Uber perfect, dus een mooiere manier om onze korte vakantie te beginnen, was er eigenlijk niet. En, met m'n benen bungelend in een zwembad in onze eigen tuin, is echt lekker. Alleen bestaat nog zoveel meer waardoor ik me regelmatig een echte geluksvogel voel, ondanks dat een dag soms echt niet zo begint, zoals gisteren. Echter, zittend aan het picknickbankje, die hoort bij het te kneuterige huisje, met naast me het kabbelende water van een meer, zwaluwen vliegend om me heen, gevolgd door af en toe een prachtige blauwe libelle, zo groot heb ik ze in geen tijden meer gezien, achter me de wind in de kastanjebomen, waar ik overigens aan diezelfde picknicktafel helemaal niets van merk, de zon in mijn gezicht en een GT in mijn hand, gemaakt net door mijn lief, tikte ik ondertussen dit verhaaltje... 

Dus tja, zeg het maar. Als je er anders over denkt, is dat natuurlijk ook helemaal oké. Voor mij wordt het alleen even niet beter dan dit... of misschien toch wel? Een mooie zonsondergang had het plaatje beslist compleet gemaakt, toch? Geloof mij, foto's volgen later, terwijl ik me voor nu nog even onderdompel in het voor mij ultieme 'geluksvogel-gevoel' ergens in de middle of Denemarken...

Indian Summer of Herfst van je leven?

Stormachtig

Toevallig staan we vanochtend samen onze lief uit te zwaaien, de buurvrouw en ik. Zij buiten, in haar opstartoutfit. Ik binnen, eveneens in comfortabel ochtendkloffie. Het waait flink en ineens zie ik haar druk gebaren richting straat. Op mijn nog blote voeten schiet ik naar buiten en jawel hoor. Rakelings achter de auto valt de zoveelste dode tak uit één van de enorme bomen die onze straatkant rijk is. Prachtig hoor, die bomen. En ik houd ervan. Alleen is er helaas aan deze in ruim 36 jaar helemaal geen onderhoud gepleegd, met als voorspelbaar gevolg: overlast. Zo breken spontaan takken af, zo groot dat ze straat, stoep en inrit versperren, om nog maar te zwijgen over dat straat en stoep inmiddels meer weg hebben van een golfslagbad en de losliggende stoeptegels door de inmiddels immense onder- en bovengrondse wortelstelsels.

Tijd voor actie dus, bedacht ik me en klom in de pen (nadat ook onze buren al menig telefoontje hadden gepleegd, met helaas nog niet het gewenste resultaat). En, hoe ingewikkeld kan het zijn hè, zou je denken, een boomkeuring, een (wettelijk verplichte) onderhoud-/snoeibeurt en het in orde maken van de groenstrook en stoep? Toch ziet het er naar uit dat het net allemaal iets gecompliceerder is dan wij vermoeden. Zelfs het antwoord, dat eigenlijk geen antwoord is, kwam namelijk deze week via een wel heel verrassende en rare route bij mij terecht; dat belooft nog wat, al wordt het hopelijk niet al te stormachtig.

Seizoenen
En dan te bedenken dat we onderhand bijna de herfst weer ingaan. Het was vanochtend zelfs op het nieuws en ik geloof het wis en waarachtig, als ik zo naar buiten kijk. Tja, waar een mens al niet druk mee kan zijn. Zo vroeg laatst een goede 'oude' vriend aan me wanneer je eigenlijk in de herfst van je leven zit? En, als ik hem dat dan ging vertellen, of ik het dan wel zo voorzichtig mogelijk wilde doen. Ik moest lachen om zijn berichtje. We gaan al zo’n 36 jaar terug in de tijd en 'spreken' elkaar af en toe via facebook. Toch ook best een heleboel seizoenen, als je even snel rekent. 

Ook daar houd ik van, de seizoenen. Heeft denk ik ook iets te maken met het feit dat ‘het gevolg van de tijd en verandering de enige constante is’ zoals men in de volksmond zegt. Een garantie die er altijd is, dat alles altijd verandert. Veranderingen die overigens door het hersenverstand niet altijd worden opgemerkt, zo heb ik mij ook laten vertellen. Best logisch dus dat terwijl je echt in de herfst van je leven zit, je zelf het gevoel hebt nog in de bloei van je leven te zijn…

Herfst van het leven
Ach ja, oud worden willen we allemaal, maar oud zijn kan nog wel eens tegenvallen in de praktijk; een realiteit waar echter niet aan te ontkomen is. Het ouder worden brengt nu eenmaal zowel op lichamelijk als mentaal vlak vaak grote veranderingen teweeg. En hoe je daarmee omgaat, je op voorbereidt, bepaalt in grote mate je fysieke en psychische welzijn. Adviezen om je op dat moment voor te bereiden kunnen dan ook een wereld van verschil maken en voor een aangename oude dag zorgen in die welbekende herfst van je leven.

En dus klim ik vandaag weer in de pen richting gemeente. Hetzelfde geldt immers ook voor ons ouder wordend groen, stoepen en wegen in de buurt. Ook die hebben toch af en toe een onderhoudsbeurtje nodig, in het kader van 'een goede en gezonde oude dag'? Eén geluk hebben we. Zowel de buren als wij zijn optimistisch ingesteld, staan positief in het leven en hebben humor. Dat scheelt een ‘slok op een borrel’ zeker als je met gemeentes in de slag gaat.

En, o ja, mijn goede 'oude' vriend? Die heb ik inmiddels voorzichtig laten weten dat hij zich bevindt in een prachtige nazomer, overigens net als wij en onze buren. En nu dus maar duimen dat er bij onze gemeente ook ambtenaren zijn met een beetje humor en positieve inslag; we gokken namelijk allemaal op een gezonde en bovenal hele lange Indian Summer...

Leven lief

Tijd

'Hoe doet die tijd dat toch?'
vroeg iemand me lang geleden.

En ik moest het antwoord schuldig blijven...

Nog steeds heb ik geen idee.

Tijd, die onvermijdelijke opeenvolging
van tijdstippen, van momenten. 

Het waren er velen, de afgelopen 10 jaar.

Tijdstippen, momenten,
als de dag van gisteren, 

het leven even stil

op z'n kop...

Vandaag, 10 jaar geleden...

En sindsdien
zoveel gebeurd

zoveel gezien

zoveel gevoeld

zoveel gehoord

zoveel gedaan

zoveel van alles

met iedere dag weer 
nieuwe hoop en vertrouwen
dat er nog velen volgen❤

Leven *klik hier*