Vrijdagavond is hij overleden, op 95-jarige leeftijd, Thich Nhat Hanh; monnik, schrijver, vredestichter...

Ooit las ik zijn uitleg over de boeddhistische les van de lotus: de schitterende bloemen groeien alleen op vieze modder. De ellende in de wereld, vertelde hij, dat is de modder. De lotus is geluk. Er is, zo had hij in zijn leven gezien, genoeg modder om gebruik van te maken, zei hij.

Ik moest er deze week een paar keer aan denken. Want, wat een modder kwam er voorbij. Was het niet op social media, dan wel in de krant of op tv. En, hoe kan het ook anders, dan komen er soms herinneringen boven. Wordt misschien ook jouw modder weer omgewroet.

Ik hoop in ieder geval dat je dan vooral kijkt naar het mooie wat uit die modder kan groeien, zoals bijvoorbeeld volmondig kunnen zeggen: "Het was niet mijn schuld." Die Lotusbloem gun ik iedereen!

Lichtpuntje

 

Ik meld me netjes bij de balie dit keer omdat er een ruimte voor me is gereserveerd. Mijn naam en vrijwillige functie doen bij de baliedame geen lichtje ontbranden en het duurt dan ook even voor ook zij de reservering ziet op het inmiddels door haar naar mij gekeerde beeldscherm. Ik bedank haar met mijn meeste vriendelijke glimlach.

Als ik me omdraai, kijk ik in een paar lachende ogen; ze kon alles van een afstandje volgen...

Het gesprek is vertrouwd, alsof er niet bijna vier jaar tussen zit; de intake bij hen thuis voor een maatje voor haar vader. Drie maanden geleden is hij overleden. En ik zie het verdriet in haar ogen als ze vertelt hoe het was en hoe het nu is met haar moeder; zij kreeg kort daarvoor eveneens de diagnose Alzheimer… en ‘hoe geweldig zou het zijn als je ook voor haar een lichtpuntje kunnen verzorgen…’

PS: ben er nog even stil van...

Klein

Iets kleins voor de één, iets groots voor de ander. Simpelweg omdat alles niet altijd zo simpel is als het lijkt. Net als het schrijven van een verhaaltje, met maar 150 woorden….

Zo liep ik vanochtend weer eens een rondje. Iets later én ‘aan de andere kant’. Ze verraste me dan ook compleet door haar zwaaiende: ‘Hé wat leuk én lang geleden. Kom je zo wel tegen, kletsen we bij oké?’

Bij de kano’s ons ‘tegenkom- en draaipunt’. En al bij-kletsend liep ze mee naar daar waar ik vandaan kwam.

Ik werd blij van haar verhaal. Ze was hersteld. EMDR had haar meer dan goed gedaan. Had alles zelf betaald, maar had haar vakantiegeld er graag voor over gehad, zei ze lachend. Was dankbaar, genoot weer. En dan vooral van de waardering die ze nu iedere dag krijgt, zo maar, ongevraagd én oprecht; inmiddels werkt ze met mensen met dementie...

Vrij(heid)...

Het eerste wat me opvalt als ik de huiskamer binnen stap, is een grote koffiemok op een heel klein theelichtje met een dapper wapperend vlammetje eronder. Eigenlijk best slim, zo'n warm-houd-lichtje, al heeft het beeld met de man in een stoel ernaast ook iets tragisch. Het idee is waarschijnlijk uit nood geboren en het voelt een soort van eenzaam.

Met enige regelmaat voer ik gesprekken met mantelzorgers van mensen met (beginnende) dementie. Vaak zijn ze moe of soms gewoon aan het eind van hun latijn. En ook haar vallen de mantelzorgtaken zwaar, beaamt ze als ik er naar vraag. In de tijd dat ik met haar praat, mengt hij zich niet één keer in het gesprek. Hij beweegt zelfs niet en dus blijft ook de koffie onaangeroerd. Pas als ze zijn stoel richting mij draait en zegt hij niet goed hoort, ontstaat er iets van contact.

Moeizaam richt hij zijn hoofd op. Zijn ogen vinden de mijne als ik met een glimlach vraag of hij me goed verstaat. Ik zit namelijk nogal schuin naast hem. Hij knikt. Ik vat het maar op als een positieve bevestiging. Het gesprek is best vermoeiend. Misschien voor hem nog wel het meest. Hoewel, ook ik moet moeite doen om 'bij hém te blijven'; voornamelijk veroorzaakt door het veelvuldig goed bedoelde 'invullen' van zijn vrouw. Zijn spraak is traag en voor hij een vraag beantwoordt, neemt hij een lange pauze; hét moment voor haar om in te springen. Zo herkenbaar. Ook ik maakte me daar bij mijn vriendin regelmatig schuldig aan. Ach ja, al doende...  Desalniettemin ontstaat er als vanzelf een openhartig en bijzonder gesprek. Zo eentje die nog lang bij me resoneert. Er komt zelfs een oude uitdrukking van mijn moeder aan te pas en hij schiet met glimmertjes in zijn ogen hard in de lach als ik zeg dat zij die dan alleen net iets grover verwoordde dan: 'Ze kunnen beter over je kletsen dan van je eten.'

Toch stapte ik even later zonder glimlach naar buiten, en dat gebeurt me niet zo vaak. Want, eerlijk is eerlijk, regelmatig kunnen we wél van betekenis zijn, met de juiste vrijwilliger. Kleuren we de dag, soms al met een uurtje in de week. Hier wist ik het even oprecht niet... of misschien juist wel. En die wetenschap - hoe tegenstrijdig ook - was wederom een belangrijke les. Hij zat namelijk helemaal niet te wachten op 'nieuwe vriendschappen'... zoals hij klip en klaar uitlegde: 'Al mijn vrinden van weleer, zijn inmiddels niet meer Heleen, zo heet je toch hè?' Tja, ga er maar aan staan. Geen lunches meer en verhalen ophalen met je oude studiematen in je oude studiestad. Geen boeken meer schrijven. Geen antwoorden meer geven, maar in plaats daarvan jezelf steeds vaker horen zeggen: 'Vraag het maar aan haar...' Blij moeten zijn omdat anderen dat tegen je zeggen. Met van alles en nog wat, een nieuwe traplift, je koffie op een lichtje. Terwijl, als je zou mogen (kunnen) kiezen, je misschien wel heel graag weer in die tuinkamer beneden, met je koude koffie....

Ik moest er ineens aan denken vandaag, op mijn vrije dag. Zo'n dag die compleet anders verliep dan ik me had voorgenomen. Geen wandelen bij zonsopkomst. Geen werken in de tuin of uitpakken van dozen. Niets van dat alles, simpelweg omdat ik zelf die keuze maakte, kan maken. Er was ook niemand mij vertelde dat dat mogelijkerwijs niet zo verstandig was, ik beter.... naja, vul maar in. Denkend aan dat gesprek van toen, prijs ik mezelf dan ook gelukkig en gezegend. Ben ik dankbaar voor de (keuze)vrijheid die ik iedere dag, ieder moment heb.

En eén van die keuzes is in ieder geval om ook in het nieuw jaar nog veel meer te doen, vooral samen met en voor diegenen bij wie die (keuze)vrijheid niet meer zo vanzelfsprekend is.

Verhaaltje

Het was nagenoeg windstil, toen ik dit stukje schreef, ergens in november. Heel af en toe dwarrelde er hier en daar een blaadje naar beneden. Rode, groene, gele, bruine; overduidelijk herfst. En toch voor mijn gevoel, klopte er niets niet aan dit beeld, dat bijna windstille gebeuren. Ik kon er alleen niet zo goed mijn vinger op leggen, terwijl in mijn ooghoek weer een prachtig rood blad ter aarde stortte ... en weer een... en nog een. Toch niet zo windstil misschien. O nee, ik zag het al... twee merels die tikkertje speelden. 

Tikkertje. Ik kan me toch werkelijk niet meer heugen wanneer ik het voor het laatst speelde. Vraag me ook af of er nog kinderen zijn die het spelen. Wij deden niet anders als kind. Wat natuurlijk ook niet helemaal waar is, bij wijze van dan, want we deden ook nog heel veel andere dingen, verstoppertje, stoepranden, slagbal... Ach ja, laat ik maar niet die kant op gaan vandaag, wat we ooit... 'vroeger-was-alles...' Nee, doe maar niet. Er zit niemand op dat  geneuzel, die oude verhalen te wachten. En toch hè, ik mis ze soms best, die verhalen die mijn geschiedenisleraar meneer Bos en ook mijn lieve moedertje als geen ander konden vertellen. Je werd erin meegezogen, zelfs zo dat je wenste dat je erbij was geweest. Ach ja, verhalen. Ik houd ervan, net als de herfst overigens...

En intussen is het winter. Hebben we de kortste dag gehad, is het eerste Kerstdag... en is alles anders. Zou het Kerstverhaal eigenlijk nog wel verteld worden? Op Kerstavond, bij het Kerstontbijt wellicht? Tja, wat is geweest, is nu eenmaal niet meer. En soms maar goed ook misschien. Ach, geloof het of niet, want terwijl ik dit schrijf, komt er recht voor me een roodborstje op een houten paal zitten en gaat eigenwijs naar binnen zitten staren...

Verhalen, ik kan er geen genoeg van krijgen... En ik hoop oprecht dat we vooral onze eigen verhalen blijven vertellen aan elkaar! Want,

De kunst van het leven

is het vinden van de juiste balans

Tussen het kiezen van geven en nemen

en wachten op de juiste kans

De kunst van het leven

is de ontdekking dat er meer bestaat dan hemel en aarde

En dat geestelijke rijkdom

beschikt over onschatbare waarde

De kunst van het leven

is het scheppen van en onderhouden van liefdevolle banden

En het vatten en aanraken

van helpende handen

De kunst van het leven

is het leren van vallen en opstaan

En het besef dat je daarna

vernieuwd mee door mag gaan

De kunst van het leven

is het vertrouwen op, in jezelf en de mensen die je kent

Maar bovenal..

blijven wie je werkelijk bent.

Zo'n dag

Zo'n dag

dat je veel te vroeg wakker bent
je struikelt over de kat
bij de buren het licht van het stil alarm ziet
je geen idee hebt of er iets van je verwacht wordt
sowieso altijd dé vraag
de rode draad door je leven
dat er altijd wel iets van je verwacht wordt
ook op zo'n dag

Zo'n dag

dat je veel te vroeg op de bank zit
voor je uit staart
de kat denkt dat de koffie voor hem is
alleen nog maar oud nieuws op de tv
wat je al wist
en dan ook niets bijdraagt
aan vandaag
ook op zo'n dag

Zo'n dag

die er 13 jaar geleden
ineens heel anders uitzag
het leven van mijn moeder
voor ons veel te vroeg stopte
dat van ons stilstond
terwijl vandaag
op juist deze dag 
het leven weer begint
hoe mooi 
ook op zo'n dag

Heb het leven lief!
klik hier

Iets met apen en bananen

 

Blauwe druifjes. Alweer een tijd geleden dat een lief iemand de link legde tussen deze en mijn moeder. En je weet dan hoe het werkt hè. Je ziet ze ineens overal, ook al is het niet het seizoen. 
Dat is het nu wel en op dit ogenblik tieren ze welig in onze voortuin (zonder dat we ze ooit gezaaid hebben overigens). Het lijken er zelfs meer dan ooit. Hoewel ik me realiseer dat dat ook zo maar in hoofd kan zitten, mijn gevoel is. Net zoals ik het af en toe ineens 'in mijn bol krijg' (zoals zij zou zeggen) en het gevoel heb dat ik naar haar graf moet. Gewoon, om er eventjes te zijn, een nieuw fris plantje neer te zetten, de steen stof- en zandvrij te maken. En zelfs mijn Lief moest dit keer lachen toen ik eigenlijk vond dat hij nog een gieter water moest halen om de laatste restjes modder weg te spoelen. 'Je weet wat ze nu zou zeggen hè Leen...?' Pas als we terug naar auto lopen, zie ik het ineens en ben ik degene die in de lach schiet. Nog nooit was het me eerder opgevallen, de perkjes voor het kerkhof VOL met... hoe kan het ook anders, blauwe druifjes. Ze kan ze bij wijze van zien bloeien. Met een grote glimlach stap ik weer in de auto... mocht ik ooit twijfelen dat ze altijd bij me is.

Bovenstaande is nog maar kort geleden, en wat is er in de tussenliggende tijd toch veel gebeurd en aan de hand. Ik merk dat mijn hoofd er vol mee zit. Gedachten schieten alle kanten op.
Eén daarvan is de gedachte aan een mooi verhaaltje dat ik graag met jullie deel. Ik kwam het onlangs weer tegen en gaat over je zng. Monkey Mind; het her- en erkennen van jouw lastige aap, of misschien wel apen (bron: aug 7, 2017| Mind Matters, Minder piekeren, Stressreductie, Zelfzorg). Het verhaal vertelt hoe volgens het boeddhisme we allemaal af en toe van die rumoerige aapjes in ons hoofd hebben. Aapjes die heen en weer springen, veel herrie maken en ons voortdurend afleiden; een metafoor die Boeddha 2500 jaar geleden al gebruikte om de werking van de menselijke mind uit te leggen. 
En wat kunnen we leren van apen en bananen als je hoofd vol van dat denken is? Als ik denk aan een plek waar al die apen luidruchtig van tak naar tak slingeren, voor elkaar (willen) zorgen, ruzie maken, elkaar liefhebben, tegen elkaar schreeuwen, voelt het chaotisch. Het lijkt op mijn hoofd, vol met gedachten die voortdurend rondspringen, alle kanten op gaan, net zoals die drukke apen.

Het schijnt trouwens dat we wel 120.000 gedachten per dag hebben. Wist jij dat? Ik niet. Zolang we al die apen maar niet al te serieus nemen, is er nog niet zoveel aan de hand. Maar vaak doen we dat wel. Geven we gedachten betekenis en daarmee onbewust veel lading. Ook ik doe dat. Ik vecht tegen ze, probeer ze te onderdrukken, weg te denken, ze uit de weg te gaan, mijn hoofd leeg te maken door bijvoorbeeld ons tuinhuis 3 keer in de beits te zetten... waar ik dan weer 3 dagen fysiek voor moeten 'boeten' ... wat niet wegneemt dat ik wel trots ben op het resultaat... dat dan weer wel. Tja, is er een goede manier om je Monkey Mind rustig krijgen?

Boeddha zag al dat het hoe dan ook geen zin heeft om te vechten tegen al die apen in je hoofd. 'What you Resist, Persist'. Hoe harder je je best doet het denken te stoppen, hoe meer gedachten er zullen zijn. Of, hoe hard je ook werkt om tegenslag te vergeten, hoe meer aandacht die tegenslag vraagt. En die aandacht is misschien wel de sleutel; beste vrienden worden met de apen in je hoofd.
Mingyr Rinpoche (klik hier) vertelt op luchtige en simpele wijze over hoe je dat doet. Hoe je vrienden kunt worden met de apen in je hoofd; in ieder geval niet door ze bananen te geven... 
Ik nodig je dan ook van harte uit een momentje de tijd te nemen -1 minuut 47 om precies te zijn- en het filmpje met een glimlach te bekijken. Al is het alleen maar uit mildheid voor jezelf! Zodra je merkt dat je meegenomen wordt door al die lawaaierige gedachten, dan glimlach je en zeg je tegen jezelf: 'Het is oké.' Juist met die glimlach erken je jouw Monkey Mind en richt je je weer op je adem. Maak je een bewuste keuze, zoals het verhaal verder gaat, waarmee jij de regie krijgt om te kiezen voor het loskomen van dat denken en oude reacties. En daarmee ontstaat ruimte. Ruimte waarin ik in ieder geval meer en meer verbinding voel met vitaliteit, liefde en wijsheid... en ik voorlopig weer mee verder kan, denk ik...